( 32)
1967 yılında Konya’da öğrenci iken hocamız, Konya Kültür Müdürü
Mehmet Önder’den randevu alarak sınıfımızı Mevlana müzesine
götürmüştü. Müzede bizi karşılayan Müdür Mehmet Önder Mevlana
müzesi ve eklentilerini gezdirdikten sonra hocamıza” Sayın hocam
öğrencilerinin tamamının Fatiha Suresini bildiklerini sanıyorum.
Şayet yorulmadılarsa bir de mezarlık ziyareti yapalım da gençler
mezarlıkta birer Fatiha okusunlar” dedi. Hocamız da “neden
olmasın” diyerek müdür beyin teklifini kabul etti. Hep beraber kabir
ziyareti için müdür beyin arkasına düştük. Fakat müdür bey bizi
kabristana götüreceği yerde ayrı bir binaya götürdü. Cebinden
çıkardığı iki anahtarla kapıyı açtıktan sonra “ Gençler burası da
kitap mezarlığı Burada Farabi, İbni Sina, Matematikci El Cabir,
Ömer Hayyam, Gözcü İbni Heysem, Astronomici Uluğbey,
Gazali, Aristo, Eflatun, Sokrat vs. yatıyor, merhumların
ruhlarına birer Fatiha okuyabilirsiniz.” dedi. Baktık ki tümüyle
ciltli Osmanlıca kitaplar. Raflara Latin harflerle Astronomi, hendese,
tarih, coğrafya, fizik, kimya, Felsefe, Ulumu diniye diye yazılarak
bölümlere ayrılmış. Müdür ilave etti: “Harf devriminde keşke Arap
harfleri ve Osmanlıcaya yasak getirilmeseydi de bu kitaplar ve bu
kitapların yazarlarını kabre koymasaydık. Burada bin değil, iki
bin yıllık bir bilgi birikimi yatıyor.” demişti. Müdür beyin üzülerek
söylediği bu ifadeler daha dün gibi kulağımda çınlamaktadır.
Gezi sonucu bütün arkadaşlar olarak Osmanlıca öğrenmeye karar
verdik ve öğrendik. O günden beri “Osmanlıca” denilince hep o
kitap mezarlığı gözümün önüne geliyor dolayısıyla Osmanlıca bilen
ve öğrenmeye çalışan arkadaşlara karşı o günden beri hep sıcak bir
ilgi ve sempati duymuşum ve destekte bulunmuşumdur.
Manisa’da da “ OSMANLICA” denilince ilk akla gelen isimler Dr. Neçdet
Okumuş, Prof. Dr. Necdet Bilgi, Prof. Dr. Alpay Bizbirlik, Prof. Dr. Ertan
Gökmen, Doç. Dr. Mehmet Günay, İzzet Bilge, Maksut Belen ve
öğrencilerimiz Erkan Akbalık ve Selman Çetin’dir Milyonluk şehrimizde
başka isimlerin de olduğunu sanmıyorum..Bu isimler, dünkü İbrahim Gökçen ve
Çağatay Uluçay gibi Manisa tarihini gün yüzüne çıkaran isimler olmakla
birlikte, ecdadının mezar taşını okutmak isteyen, şeceresini merak eden
Manisalılarla, Şer’i sicillerde ve tapu senet kayıtlarında ihtilafı olan
hemşerilerimizin müracaat ettiği isimlerdir. Bu isimlerin her biri de Manisa
için bir değer olmakla birlikte bugünkü yazımın konusu Sayın Dr. Necdet
Okumuş Bey kardeşimdir. Pekâlâ, Dr. Necdet Okumuş kimdir ve nerelidir?
Dr. Necdet Okumuş pek o kadar uzaktan değildir. Hemen yanımızdaki
Menemen ilçesinin Çukur Köyünden bir köy çocuğudur. Köyün tarihi M.Ö 4.
yy’a kadar gitmektedir. Manisa’nın Yuntdağı’nda bulunan Türkmen Şelalesinin
Menemen tarafındaki komşusudur. Manisa Fatihi Saruhanoğulları’ndan Saruhan
Bey’in torunu İshak Çelebi’nin izlerini bu köyde de görmek mümkündür.
Böyle muhteşem bir tarihe sahip beldenin, kültür ve medeniyet geçmişi de aynı
oranda çok eskilere dayanmaktadır. Dr. Necdet OKUMUŞ bu köyün yetiştirdiği
nice değerlerden biridir. Necdet Bey, 1954 Yılında Çukurköy’de doğmuştur.
Ailenin tarihsel bir genetik aktarımı olarak kendisi de babası, dedeleri gibi
durmaksızın okuyan, ilim tahsil eden biridir. Yetiştiği topraklara vefasını
gösteren nice değerli eserler bırakmaktadır. Soyadı kanununda ailenin toplumda
bilinen yönünü en iyi ifade edecek şekilde aileye bile sormadan muhtar
tarafından “OKUMUŞ” olarak nüfusa kaydı yapılmıştır..
Dr. Necdet Okumuş, tahsil hayatına köyünde başlar. Orta öğrenimini
Manisa ve İzmir'de, yüksek öğrenimini D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi'nde tamamladı.
Okulunu bitirdikten sonra ilk çalışma hayatına 1978 yılında İzmir Atatürk İl
Halk Kütüphanesi'nde başladı. Daha bir yıllık iken 1979'da Kültür Bakanlığı'nın
yürüttüğü TOYATOK projesi kapsamında geçici görevle İzmir Milli Kütüphane
‘de el yazması kitapların katalog çalışmalarına katıldı. Atatürk
Kütüphanesi'ndeki görevini 1986 yılına kadar sürdürdü. 1986 Yılında Sağlık
Bakanlığı'na bağlı Manisa Sağlık Meslek Lisesi'ne Kültür dersleri öğretmeni
olarak atandı. 1998 yılında okulun kapatılması üzerine aynı görevle Akhisar
Sağlık Meslek Lisesi'ne tayin edildi. 16.08.2005 tarihinde kendi isteğiyle
emekliye ayrıldı.
Necdet bey, öğretmenlik göreviyle birlikte; 1990 yılında, D.E.Ü. Sosyal
Bilimler Enstitüsü'nde Tasavvuf Tarihi bilim dalında yüksek lisansını; 1998
yılında ise E.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüs'nde Tip tarihi ve Deontoloji Anabilim
dalında doktorasını tamamlamıştır. Necdet hocamızın Tasavvuf Tarihi, Hat
Sanatı, Tıp ve Eczacılık Tarihi konularında 30’dan fazla bilimsel çalışması
yayımlanmıştır. Dr. Necdet Okumuş, Arapça, İngilizce ve ileri derecede
Osmanlıca bilmektedir.
Manisa’nın aydınlatılmayı bekleyen tarihine gerek kendi başına yaptığı gerekse
ekip halinde yaptığı çalışmalarla ışık tutmaya devam etmektedir. Kendisinin Tıp
Tarihi ve Tasavvuf Tarihi konularındaki araştırmaları sürmektedir.
Dr. Necdet OKUMUŞ hocamızın çalışmalarının boyutunu anlamamız açısından
yayınlanmış eserlerine bir göz atalım;
1-Makamatü'l-Arifin ve Maarifu's-Salikin Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı,
İstanbul 1992. 15. Yy. Halveti şeyhlerinden Pir Muhammed Bahaeddin
hazretlerinin manzum Osmanlı Türkçesinden yeni yazıya aktarılan tasavvufi bir
eserdir. Sonuna sözlük eklenmiştir.
2-Halvetilik’in Ahmediyye Kolu Yiğitbaşı Veli ve Külliyesi, Manisa, 2005. Bu kitap
16. Asırda Manisa’da yaşayan Halvetiye’nin Ahmediye şubesi kurucusu Yiğitbaşı
Veli hazretleri hakkında yapılan ilk ciddi çalışmadır. Konu ile ilgili bütün arşiv ve
yazma eserlerin incelenmesi sonucu eser hazırlanmıştır.
3-Manisa Rifai Dergâhı Entekkeliler (Bir Tekkenin Dini ve Sosyal Tarihi) Manisa
2003. Manisa İbrahim Çelebi mahallesinde bulunan ve mülkiyeti aileye ait olan
bu Tekke 1835 yılında kurulmuştur. Kurucusu Ahmed Vehbi Efendi’dir. Kitapta,
tekkenin kurucu şeyhinden başlayarak üç postnişinin hayatı ve menkıbeleri
anlatılır. Bu tekke hakkında yapılan ilk ve ciddi araştırma eseridir.
4-Hasan Rüşdi Divanı, Manisa 2003. Entekkeliler Dergâhının ikinci şeyhi Hasan
Rüşdi Efendinin tasavvufi divanının yeni yazıya aktarılmasıdır.
5-Mürşid (Göz Hastalıkları) Necdet beyin doktora tezidir. Ege Üniversitesi Sağlık
Birimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı, İzmir, 1998. Osmanlı
döneminin en büyük hekimlerinden olan Muhammed bin Mahmud Şirvani’nin
Necdet bey tarafından Prof. Dr. Ali Haydar Bayat’ın Osmanlı tıbbına ait yazdığı
bir girişle iki imzalı (N.Okumuş, A. Haydar Bayat) olarak yayınlanmıştır.
6-Şiirlerde Manisa, Kültür Sanat Kurumu tarafından 2006 yılında yayınlanmıştır.
Dr. Necdet Okumuş bu eserinde Manisa hakkında yayınlanan şiirlerden
bazılarını derlemiştir.
7-Manisa Müzesi Hat Koleksiyonu, Necdet Bey tarafından hazırlanan bu eser
Manisa Valiliği tarafından 1999 yılında basılmıştır. Kitap, Osmanlı’nın
kuruluşunun 700. Yılı dolayısıyla hazırlanmıştır. Eserde geçen hat örnekleri
önceleri Manisa Müzesinde idi. Üzerinde daha önce hiçbir araştırma
yapılmamış, hatta envantere bile geçmemişlerdi. Necdet bey bu hat örneklerini
uzun mesai ve emekler sonrası yayına hazırlamış kültür envanterimize
kazandırmıştır. Yine bu eserde Dr. Necdet Okumuş ’un yaptığı birçok çalışma
gibi Manisa’da yapılan yegane çalışmadır.
8-Külah-ı Mevlevi, Fetih Cemiyeti tarafından 2013 yılında İstanbul’da
basılmıştır. İzmir Mevlevi şeyhi Nureddin Efendi’nin İzmir’de yayınlanan Ahenk
Gazetesindeki köşesinden (1914) “Mevlevi muhibbi şairlerin” Külah-ı Mevlevi
şiirlerinin günümüz Türkçesine çevirisidir. Kitabın giriş bölümünde Mevlevi
giyimleri ile ilgili geniş bir araştırmaya da yer verilmiştir.
9-Manisa’da Osmanlı Dönemi Hazireleri, C.B.Ü.’den Prof. Dr. Muzaffer
Tepekaya, Doç. Dr. Alpay Bizbirlik ve Dr. Necdet Okumuş tarafından hazırlanmış
ve Manisa Büyükşehir Belediyesi tarafından yayınlanmıştır. Kitapta Manisa
merkezde korunmakta olan Nişancıpaşa Camii haziresindeki Osmanlıca mezar
taşları ve İvazpaşa Camii haziresindeki mezar taşlarının günümüz Türkçesine
aktarılmasıdır.
10-Manisa’da Tarihi Mekanlar ve Mezar Taşları ve Kitabeler, bu eserde yine Dr.
Necdet Okumuş hocamızla birlikte Doç. Dr. Alpay Bizbirlik’in imzalarını
görüyoruz. Manisa’daki cami ve türbe bahçelerinde kalmış Osmanlı dönemine
ait mezar taşlarının günüz Türkçesine çevrilerek yayınlanmıştır. Ayrıca bu
kitapta bazı tarihi mekanların kitabelerinin de tercümesi yer almıştır.
Dr. Necdet Okumuş, 2001-2004 yıllarının yaz aylarında (okulların tatil
döneminde) Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun koordinatörlüğünü yaptığı
IRCICA (Research CentreforIslamic History, Art, and Culture) adına İstanbul
dışındaki şehirlerde, yazma eserler kütüphanelerinde Arapça, Farsça, Osmanlıca
Tıp, Eczacılık, Tabii bilimle, Askerlik Tarihi ve musiki konularında saha
araştırmalarına katılmış ve adı geçen kurum tarafından yukarıda anılan bilimlere
ait eserler Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu başkanlığındaki bir heyet tarafından
yayınlanmış 9 cilt halinde yayınlanmıştır.
Kıymetli hocamız Necdet Bey TDV İslam Ansiklopedisine Tıp Tarihi ve
Tasavvuf Tarihi madde konusunda madde yazmış ve ilgili ciltlerde
yayınlanmıştır. Bununla beraber Dr. Necdet Okumuş birçok sempozyumlara
katılmış ve bildiriler sunmuştur. Bunlardan bazıları;
1-Necdet Okumuş, “Manisa İl Halk Kütüphanesi Türkçe Tıp Yazmaları”, V. Türk
Tıp Tarihi Kongresi, bildiriler. 16-18 Mart 1998, GATA, Ankara)
2-Necdet Okumuş, “Lityazol Cemil ve Dr. Cemil Şener” Marmara Üniversitesi
Eczacılık Fakültesi IV. Eczacılık Tarihi Toplantısı, Bildiriler, 4-5 Haziran 1998,
İstanbul 2000, S.357-366) (Prof. Dr. Ali Haydar Bayat ile birlikte)
3-“Menemen Çukurköy’ün Fiziki, Demografik, İktisadi ve Sosyal Yapısına ait Bazı
Tespitler” TÜİK 1995, Dokuz Eylül Üniversitesi matbaası, İzmir 1996 S.98-108
4-Necdet Okumuş, “Bilinmeyen Bir Mumiya Risalesi” (Havass- Mumiya-i
Medeni) VI. Türk Tıp Tarihi Kongresi 22-24 Mayıs 2000, İzmir
5-Necdet Okumuş, “Osmanlı Eczacılığının 514 Telif Kitabı Muhammed bin
Mahmu dŞirvani’nin Ravzatül-Itr’ı [. -1430] (Prof. Dr. Ali Haydar Bayat ile
birlikte) 25-26 Mayıs 2000, İzmir
Dr. Necdet Okumuş ‘un bu yoğun ve üretken çalışmalarına hiç ara vermeksizin
devam ettiğine yakından şahit oluyoruz. Şimdiye kadar yaptığı çalışmalara
müteşekkir olmakla birlikte kendisinin özellikle Manisa tarihine ışık tutacak
nice çalışmalara imza atmaya devam edeceğine olan inanç ve güvenimiz tamdır.
Selam , dua ve başarı dileklerimle Sayın Dr. Necdet Okumuş beyefendi
kardeşim.www.kadirkeskin.net
Not: Dr. Necdet Okumuş ile ilgili yazıma katkılarından dolayı araştırmacı Erkan Akbalık beyefendi kardeşime çok teşekkür ediyorum.
Yorumlar
Kalan Karakter: