Bin Yıl Öncesinin İncisi Kutadgu Bilig'ten Seçmeler ( 3)

Eğer iyilik, ananın ak sütü ile insanın ruhuna girerse; o kişi, ölünceye kadar
doğruluktan ayrılmaz.(881)
Bey iyi olursa, millet de kendini düzeltir; iyi tavır ve davranışlara sahip olur.(887)
Bu iyi, yokuş tırmanmak gibidir, zordur; kötü, iniş gibidir, kolayca elde
edilir.(903)
Cimri, kendi malını kendinden esirger (saklar); nasıl olur da ondan, başkalarına
da verir, söyle.(950)
Kim, birini gerekli görerek ister ve çağırırsa, söze önce o (çağıran) başlar.(961)
Kendine hâkim olan insan ne söyler, işit: Kendini kontrol edebilen insan, esenlik
içinde yaşar.(965)
Bilgilinin sözü, toprak için su gibidir; su akıtılınca, yerden nimet çıkar.(972)
Vücudun nasibi hep ağızdan girer; ruhun nasibi ise, doğru sözdür ve kulaktan
girer.(991)
Bak, bilginin iki belirtisi vardır; bu iki şey ile insanın yüzü mutlulukla
gülümser.(992)
Dikkat et, bunlardan biri dildir, biri boğazdır; insan bu ikisini kontrol altında
tutabilirse, çok fayda görür.(993)
Aytoldı dedi: Sözün yeri sırdır; söz ondur (on parçadır), fakat biri
söylenmelidir.(998)
Aytoldı dedi: Çok söz, sorulmadan söylenip gönle sıkıntı veren sözdür.(1005)
Az söz ise, sorulduğunda cevap olarak söylenen ve bir ihtiyacı karşılayan
sözdür.(1006)
Sözü güzel ve iyice düşünerek söyle; sorulduğunda söyle ve fazla uzatma.(1008)
İnsanların itibarı düşük olanı, geveze olandır; insanların saygın olanları ise
cömert olanlardır.(1028)

Yine bilgili kişi bundan daha iyisini söylemiş: Nimet tam olursa, insanın ömrü
tükenir.(1047)
İnen (tekrar) yükselir, yükselen de iner; parlayan söner ve yürüyen de
durur.(1049)
Kara saç ve sakal ağarınca, insan bütün gücüyle, pusuda yatan ölüme iyice
hazırlanmalıdır.(1103)
Kara saçın ağarması ölümün işaretidir; o, yaşayana, hayatın kıymetini
hatırlatır.(1105)
Hayat nedir, ölüm nedir; nereden geliyorum, yolum nereye (nereye
gidiyorum)?(1135)
Bir Türk veziri çok güzel söylemiş: Oğul-kız, hakikatte, gören gözün
ışığıdır.(1163)
İnsana esenlik gerek, mal eksik olmaz; kuş için hayat gerek, yem eksik
olmaz.(1193)
Yıl, ay ve günün geçmesi gibi hayat da öyle geçer; geçip giden günler seni de
elbet alıp götürecektir.(1214)
Yaşını başını almış, görmüş geçirmiş ve çocuk sahibi insan ne der, dinle.(1222)
Kimin oğlu kızı nazlı yetiştirilirse, sonunda ağlamak ve sıkıntı çekmek ona
mukadderdir.(1223)
Çocuklara erdem ve bilgi öğretmeli, böylece onların huy ve tavırları erdemli
olsun.(1228)
Her türlü iyiliği ve kötülüğü Tanrı hükmü bil; Tanrıya inan ve O’na kulluk
et.(1279)
Neye ihtiyacın varsa, O’ndan dile; bil ki sana yardım edecek O’ndan başka bir
kuvvet yoktur.(1280)
Bu dünya için kendini ateşe atma; başkasının malını alma, kimseye
zulmetme.(1284)

İnsan, uslu başlı ve hareketi doğru olursa, onun iki dünyada da güneşi
parlar.(1294)
İkiyüzlü adama söz söyleme; sözün yayılır, sırrın ortaya çıkar.(1298)
Dedikoducu kişileri evine yaklaştırma; görüp öğrendiklerini bütün memlekete
yayarlar.(1299)
Her sözü dinle, fakat hemen inanma; gönül sırrını açma, onu sımsıkı
sakla.(1301)
Başkalarını kıskanma, fazla yiyip içme; bu ikisini yapanın başı dertten
kurtulmaz.(1302)
Utanmaz kişiden hemen kaç, uzak dur; utanıp arlanması olana benden binlerce
selâm.(1309)
Hangi iş olursa olsun, sen onu tatlı dille karşıla; her işte tatlı dilli olursan,
mutluluk sana bağlanır.(1311)
Dilini, gözünü ve boğazını gözet; az ve helâl ye.(1312)
Sabırlı ol, sabretmek er kişi işidir; sebat edilirse, kişi göğe bile yol bulur.(1322)
Sakın ölümü unutma, onu hatırından çıkarma; kendini unutma, aslını göz
önünde tut.(1323)
Topluluklara katılırsan, sözün sırasını bekle; başkalarının evinde gözüne dikkat
et.(1324)
Giderini gelirine göre ayarla; her sözü söyleme, ancak sana yakışacak sözleri sarf
et.(1325)
Kardeş ve akrabaya yakınlık göster; büyüğe ve küçüğe, güler yüzlü ve şefkatli
ol.(1327)
Tuzu ekmeği bol tut, başkalarına ikram et; bir kimsenin ayıbını görürsen, açma,
üstünü ört.(1328)
Hayatı boşa geçirme, iyilik yap; geçip gidenlerden ibret al.(1333)
Şarap içme, fesada karışma, uzak dur; zina yapma, fısk ve fücurla (günah işleyip
Allah’a isyan ederek) kara yüzlü olma.(1334)

Bu iki hareketten mübarek saadet kaçar; bunlar insana yoksulluk yolunu
açar.(1335)
Tecrübe etmiş kişi ne der, işit; tecrübeli kişiler işin aslını bilirler.(1336)
Not: Geçtiğimiz hafta 31 Mart Perşembe günü Kocaeli- KÖRFEZ ilçesi
MESLEKİ ve TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürü genç meslektaşım Sayın Harun
KÜNÜ Beyefendinin davetiyle, okulunun öğrencileriyle beraberdim. Beni
okuluna davet eden Müdürüm Sayın Harun KÜNÜ beyefendi ile vesile olan
Edeb. Öğret. Sayın Nevzat YÜKSEL Bey kardeşime çok teşekkür ederim.