Bin Yıl Öncesinin İncisi: Kutadgu Bilig

Kocaeli’nin Körfez ilçesinde Mesleki ve Teknik A. Lisesi Edeb.
Öğretmeni Nevzat Yüksel meslektaşım her ay, maaşının bir miktarı ile
“ KUTADGU BİLİG” ile “ BEYAZ ZAMBAKLAR ÜLKESİNDE” ki kitapları
satın alarak ülkemizin muhtelif köşelerinde kitaba duyarlı öğrenci,
öğretmen ve bürokratlara gönderiyor. Hiç tanışmamıza rağmen sağ
olsun bana da adı geçen bu kitapları gönderdi. Kitap dostu Nevzat
Bey kardeşime çok teşekkür ediyorum. Böyle bir fedakârlığı için de
ayrıca kutluyorum.
Gönderdiği iki kitabından biri olan “ Beyaz Zambaklar Ülkesi” adlı
kitabı bir değil, birkaç defa okuyarak kitabın içeriğini beş bölümlük bir
yazı ile siz okurlarımla paylaşmıştım. Bu yazı serimde de bin yıl
öncesinin incilerini ihtiva eden ünlü Türk Bilgesi Yusuf Has Hacip’in “
Kutadgu Bilig “ adlı eserinin içeriğini siz okurlarımla paylaşmak
istedim.
Dünya malı ne kadar toplanırsa toplansın, tükenir, biter; söz yazıya geçirilirse
kalır, dünyayı dolaşır.(114)
Sözü çok söyleme, sırasında ve az söyle; binlerce sözün düğümünü bu bir
sözde çöz.(172)
Bak, insan doğdu, öldü, sözü kaldı; dikkat et, insanın kendi gitti, adı
kaldı.(182)
Bütün iyilikler bilginin faydasıdır; atasözünde belirtildiği gibi, bilgi ile göğe bile
yol bulunur.(208)
Söz, kara yere mavi gökten indi; insan, sözü ile saygınlık kazandı.(210)
Sen her iki dünyayı da elde etmek istersen, bunun çaresi iyilik yapmaktır.(226)
Eğer kendin iyilik bulmak istersen, yürü, iyilik et; başka söze gerek yok.(227)

Gençlik kaçar ve bu hayat uçar; bu düş gibi dünyadan kendin çabuk
göçersin.(231)
Kötülük yapanı kaç defa denedim; gücü günden güne azaldı, sonunda da
düşkünleşti.(247)
Aklın süsü dil, dilin süsü sözdür; insanın süsü yüz, yüzün süsü gözdür.(274)
Akıl, karanlık gecede bir meşale gibidir; bilgi, seni aydınlatan bir ışıktır.(288)
Bilgi, fakirliğe düşmeyen bir hazinedir; hırsızın eli ona erişemez ve onu
alamaz.(313)
Bak, şu birkaç şey insan için kötüdür; insan bunları bilirse, kendini korumuş
olur.(337)
Bunlardan biri, yalan söylemektir; bundan sonra gelen, sözden
dönmektir.(338)
Bunlardan biri de, insanın inatçı olmasıdır; inatçılık huyuna sahip insan için
dünyada huzur yoktur.(340)
Yakışıksız hâllerden biri de, küstah tabiatlı olmaktır; böyle adam, başkalarının
evinde tozu dumana katar.(341)
Kitabın adını Kutadgu Bilig koydum; okuyana mutluluk getirsin ve ona yol
göstersin.(350)
Ben sözümü söyledim ve kitabı yazdım; o, uzanıp iki dünyayı da tutan bir
eldir.(351)
Ey sevinç içinde yürüyen iyi genç, sözümü yabana atma, gönülden dinle.(359)
Gayret et, doğruluk yolundan ayrılma; gençliği boşa harcama, ondan
faydalan.(360)
Gençliği aziz tut, o seni çabucak terk edip geçer; ne kadar sıkı tutarsan tut, bu
hayat bir gün (elinden) kaçar.(361)
Huzur istersen, o zahmetle birlikte gelir; sevinç istersen, o kaygı ile birlikte
bulunur.(434)

İnsana bütün işlerde tedbir gerekir; bu beylik işinde ise, daha da dikkatli ve
tedbirli olmak lâzımdır.(439)
Sen biraz sabret, her işin bir zamanı vardır; vakti gelince, sıkı kapatılmış
kapılar açılır.(554)
Hangi işte acele edilirse, o iş uzar ve gecikir; acele yapılan işlerin sonu
pişmanlık olur.(556)
Bütün yanlışlıkların başı aceleciliktir; bütün iyi işler daima sakin sakin yapılan
işlerdir.(633)
Akarsu, güzel söz ve bu mutluluk durmadan, yorulup dinlenmeden dünyayı
dolaşırlar.(669)
Saadet gelip tekrar gitmeseydi, bu aydınlanmış olan gün tekrar geceye
dönmezdi.(696)
Kendinden büyüğe saygı göstermeli; kendinden küçüğe ise şefkatle
davranmalıdır.(706)
Ey nimet sahibi olan kimse, şükret; şükredersen, Tanrı nimetini artırır.(756)
Hükümdar dedi: İyinin özelliği faydalı olmaktır; onun halka çok faydası
dokunur.(856)
Kendi faydasını düşünmez, başkasına faydalı olur ve bunun için bir karşılık
beklemez.(858)www.kadirkeskin.net
Not: Ünlü Türk Bilgesi Yusuf Has Hacip ve Günümüzün Snelman’ı Sayın
Nevzat Yüksel beyefendi kardeşim.