Bilgisayar,tablet,telefon,
Bildiğiniz gibi Peygamberimiz Hz.Muhammed (sav) şöyle buyurur:
“İslâm’da iyi bir çığır açan kimseye, bunun sevabı vardır. O çığırda yürüyenlerin sevabından da kendisine verilir. Fakat onların sevabından hiçbir şey noksanlaşmaz. Her kim de İslâm’da kötü bir çığır açarsa, o kişiye onun günahı vardır. O kötü çığırda yürüyenlerin günahından da ona pay ayırılır. Fakat onların günahından da hiçbir şey noksanlaşmaz. “
Riyazus Salihin,Müslim, Zekât 69. Ayrıca bk. Nesâî, Zekât 64
“De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?”
Zümer sûresi (39), 9 Ayet i Kerime ile İlahi emre muhatap olan müminler elbette ki Hz.Allah ‘ın rızasını uygun olan ve Hz.Allah’ın rızasını kazanmak için bilenler tarafında yer almanın mücahadesini verdiler.
"İlim, müminin yitik malıdır, nerede bulursa alır." Allah Rasulü’nün bu müjde ve mesajından da ilham alan Müslümanlar ,ilme sarılmayı,ilim için gayret etmeyi bir görev olarak addetmiş ve tarih boyunca gereğini yerine getirme çabasında olmuşlardır.
Müslüman bilim insanları insanlık ailesine bir çok hayırlı icat,keşif ve gelişmeye imza atmıştır.İnşaAllah şimdi bu yazımızdan başlayarak bu büyük çığır açan örnek Müslümanları kısmen de olsa tanıyalım.Tanıma sevmeye,sevme örnek almaya,örneklik onların yolunda günümüz ihtiyaçlarında yeni çığırlar açmaya vesile olur inşallah.
Şüphesiz ki ünlü İslam Mucidi El Cezeri,yukarıda belirttiğimiz Hz.Muhammed (Sav)’in Nebevi Müjdesinden ilham alarak günümüz bilim,teknoloi ve medeniyet dünyamızda bu çalışmalarda ilk olup imza attığını belirtebiliriz.
Günümüz bilgisayar,telefon ,tablet,robot dünyasındaki gelişmeleri an be an hayranlık ve merakla tabip ediyorken ilk değineceğimiz kişi bu yazıyı bile onun çığır açararak gelişip bugüne gelmesinde emeği olan bilgisayarda yazdığımızdan (Bediuzzaman El Cezeri) El Cezeri olarak dilimize yerleşen aslında El Cıziri den bahsetmeye çalışacağız
El Cezeri(Bediuzzaman El Cezeri):
Bilgisayar,tablet,telefon,
El-Cezerî olarak bildiğimiz Ebû’l İz İsmail İbni Rezzaz El Cezerî, Dicle ile Fırat arasında yer alan ve ada anlamına gelen Cezire’de (bugünkü adı ile Cizre) Tor mahallesinde 1136 yılında dünyaya gelmiş ve 1206'te Cizre'de vefat etti.
Şeref ve onur babası anlamında Ebul-iz lakabını taşır. El-Cezerî ismini Cizreli olduğu için almıştır.
Lakabını yaşadığı şehirden alan El Cezeri, öğrenimini Camia Medresesi'nde tamamlayarak, fizik ve mekanik alanlarında yoğunlaştı ve pek çok ilke ve buluşa imza atmıştır.
Sibernetik alanın kurucusu kabul edilen, fizikçi, robot ve matrix ustası bilim adamı El Cezeri kendisinden sonrakilere büyük bir ilham kaynağı olmuştur.
Sibernetik ve otomasyon sistemlerin başlangıcı konusunda; Fransızlar Descartes ve Pascal’ı; Almanlar Leibniz’i, İngilizler Bacon’ı öne sürseler de, bu şahıslardan tam 6 asır önce sibernetiği hayatımıza sokan kişi İslam alimi El Cezeri’dir.
İlk hesap makinesinden asırlar önce aynı sistemle çalışan benzer bir mekanizmayı, geliştirdiği saatte kullanan Cezeri, sadece otomatik sistemler kurmakla kalmamış, otomatik olarak çalışan sistemler arasında denge kurmayı da başarmıştı.
El Cezeri,Mekanik bilgisini, Mühendisliği ve Fizik bilgisini başarılı bir şekilde birleştirmeyi başarmıştır. Artuk Beyliği’nin medreselerinde yetişmiş ünlü bir fizikçi, mekanikçi olan bilim insanıdır. Fizik sahasında Geometri disiplininden yararlanarak mekanik icatlar yapmıştır. Basit makineler geliştirerek icatlarını geliştirmiştir. Değişik çark ve dişliler kullanmıştır.
El Cezeri,yapacağı cihazların önceden kâğıttan maketlerini inşa edip geometri kurallarından yararlanırdı.Maketin başarıyla yapıp uyguladıktan sonra Fizik,Mekanik,Mühendislik,
Robotikle ilgili bilinen en eski yazılı kayıt, Cezeri'ye âittir.
Çalışmalarını adeta sadakayı cariye olsun bende sonra unutulup gitmesin,yazı kalıcıdır diyerek
Olağanüstü Mekanik Araçların Bilgisi Hakkında Kitap
Makine Yapımında Yararlı Bilgiler Ve Uygulamalar isimli iki çok önemli yazılı eser bırakır.
Bu özel ve ilk olma özelliğini taşıyan eserlerin orijinalleri günümüze kadar ulaşmamış olsada eserlerinin kopyaları maalesef Avrupa müzelerindedir.
Ancak az bir kısmı Topkapı Sarayı’nda ve Süleymaniye Kütüphanesinde sergilenmektedir.
El Cezeri’nin ilk robotlar diye isimlendirebileceğimiz eserleri ise 6’sı su saati olmak üzere 4’ü mumlu saat, 6’sı ibrik, 7’si eğlence amaçlı kullanılan çeşitli robotlar, 3’ü abdest almak için kullanılan robotlar, 4’ü kan alma teknesi, 6’sı fıskiye, 4’ü kendinden ses çıkaran araç, 5’i suyu yukarı çıkartan araç, 2’si kilit, 1’i açıölçer, 1’i kayık su saati olmak üzere 49 icat insanlığa hediye etmiştir.Bunların içinde en bilinen ve ünlü olanlar ise
İlk Hesap Makinesı
Diyarbakır Ulu Camii'nin ünlü Güneş Saati,
Otomatik Hizmetçi Robot,
Saz Çalan Robot
Otomatik Çalışan Su Makinesi
Fil Saati
Kandil Saati
Masa Makinesi
Abdest Otomatı
Pompa Otomatı
Mey Dolum Otomatı olarak sıralayabiliriz.
Bu araçlar hava, boşluk ve denge prensiplerine göre çalışmaktadır. Cezeri’nin yaptığı icatlar arasında, fil su saati, tavus kuşlu ibrik, mumlu saatler, abdest almak için robotlar, fıskiyeler, suyu yukarı çıkaran araçlar bulunmaktadır.
İlk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen El Cezeri'nin birçok Avrupalı bilim adamı ve mucide en çok da Leonardo da Vinci'ye ilham kaynağı olduğu düşünülür.
Cezeri'nin yaptığı otomatik makineler günümüz mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır. "Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı İçeren Kitap" (El Câmi-u’l Beyn’el İlmî ve El-Amelî’en Nâfi fî Sınâ'ati'l Hiyel adlı eserinde ortaya koymuştur.
Selam, Dua ve Muhabbetlerimle
A. Erkan AKBALIK
Yorumlar
Kalan Karakter: