Manisa'da üzüm hasadı bitti, dinlenen bağlarda budama başladı. Gölmarmara Ziraat Odası, kış
budamasıyla ilgili üreticilere önemli uyarılarda bulundu. Budamanın yaprakların tamamen döküldüğü,
yıllık sürgünlerin tamamının kahverengileştiği ve odunlaştığı dönemden gözlerin uyanmasına 15 gün
kalana kadar olan dinlenme (uyku) döneminde yapılması gerekiyor. Erken budanan asmada gözler
erken uyanır. Bu gözler özellikle Nisan ayı başlarındaki ilkbahar geç donlarından daha fazla zarar
görürler. Böyle bölgelerde soğuk zararını en aza indirmek için budamayı mümkün olduğu kadar geç
yapmak gerekir. Ölükol, kav gibi mantari hastalıklar yağmurla nemle yayılırlar. Hastalık etmenlerinin
budamada açılan yaralardan 2 ay süreyle içeri girme tehlikeleri vardır. Budamayı ehil kişiler
yapmalıdır. Asmalar çeşidin gerektirdiği şekilde budanmalıdır. Asmalara gereğinden fazla ürün yükü
verilmemelidir. Budama zamanına dikkat edilmelidir. Budamada bırakılacak ürün çubukları verimli
çubuklardan seçilmelidir.
Türkiye'nin en önemli üzüm üretim merkezlerinden biri olan Manisa'da bağlarda kış budaması
başladı. Gölmarmara Ziraat Odası sosyal medya hesabından bağcılıkta kış budaması ile ilgili
açıklamada bulunarak, üreticileri uyardı. Yapılan açıklamada, Asma sert budanması gereken önemli
kültür bitkilerimizden birisidir. Bir yıl evvel oluşmuş ve odunlaşmış bulunan yıllık sürgünlerin yüzde
85-inin yaprak dökümünden yeniden uyanmasına kadar geçen dönem içerisinde kesilip çıkarılması
işlemine budama denir. Budama hangi amaçlarla yapılır? Asmaya uygun şekil verilerek korunması,
ürün çubuklarının dengeli bir şekilde dağıtılması, uzun yıllar kapasitesiyle orantılı bir şekilde ürün
oluşturmasının sağlanması, toprak işleme, sulama, ilaçlama, hasat vb. kültürel işlemlerinin
kolaylaştırılması, yeşil budama, salkım seyreltme işçiliği ve benzeri işçilik maliyetlerinin azaltılması"
denildi.
ÖLÜKOL KAV GİBİ MANTARİ HASTALIKLAR YAĞMURLA NEMLE YAYILIRLAR
Budamanın yaprakların tamamen döküldüğü, yıllık sürgünlerin tamamının kahverengileştiği ve
odunlaştığı dönemden gözlerin uyanmasına 15 gün kalana kadar olan dinlenme (uyku) döneminde
yapılması gerektiği ifade edilen açıklamada, Erken budanan asmada gözler erken uyanır. Bu gözler
özellikle Nisan ayı başlarındaki ilkbahar geç donlarından daha fazla zarar görürler. Böyle bölgelerde
soğuk zararını en aza indirmek için budamayı mümkün olduğu kadar geç yapmak gerekir. Ölükol, kav
gibi mantari hastalıklar yağmurla nemle yayılırlar. Hastalık etmenlerinin budamada açılan yaralardan
2 ay süreyle içeri girme tehlikeleri vardır. Erken budama ile bu risk artacağından budamayı
geciktirmek gerekir. İlkbahar geç donlarından etkilenmeyen erkenci sofralık üzüm yetiştiriciliğinin
yaygın yapıldığı güney bölgelerimizde ise bağların budanması erken uyanması ve hasadın erkene
alınabilmesi bakımından tavsiye edilir. Asma hasattan sonra da canlılığını devam ettirir ve kışı
geçirmek için gerekli besinleri biriktirmeye devam eder. Erken budama ile yeterli besin biriktiremeyen
sürgünler pişkinleşemez, soğuktan ve hastalıklardan daha fazla etkilenir. Dolayısıyla hasatla
yaprakların tamamen döküldüğü dönem arasındaki erken budama zararlıdır" denildi.
BUDAMADA ÇUBUK MİKTARI ÖNEMLİ
Budama yapılırken asmada bırakılacak çubuk miktarının belirlenmesinde en iyi ölçü, asmanın bir
önceki yılda gösterdiği gelişmenin gözlenmesidir. Yapılan gözlemde çubuklar çeşide özgü kalınlığa
ulaşarak normal düzeyde gelişme göstermiş ise bir önceki yılın sayısına yakın çubuk ve göz bırakılması
gerekmektedir. Asmada bulunan çubukların fazla sayıda, normalden daha kalın, kuvvetli, uzun ve aşırı
gelişme göstermesi yanında fazla sayıda obur sürgünleri de görülüyor ise bu durumda çubuk ve göz
sayısı arttırılmalıdır. Çubuklar az sayıda, cılız ve zayıf gelişerek iyi olgunlaşamadığında ise önceki yılda
asmanın kapasitesinin üzerinde yüklendiğinin işareti olup bu koşullarda asma daha sert budanarak
çubuk ve göz sayısı azaltılmalıdır. 2-3 göz üzerinden gerçekleştirilen kısa budamada ise daima
gövdeye yakın olan sürgünler ürün çubuğu olarak tercih edilmekle birlikte bazen daha uzakta
olmasına rağmen sağlıklı, iyi pişkinleşmiş, dik gelişen sürgünler de tercih edilebilir. Yine kısa budanan
çeşitlerde asmanın kaldırabileceği düşünülerek 5-7 göz bırakılıp ürün yükünün artırılması yoluna
gidilebilir. Asmanın ürün miktarı ile sürgün gelişmesi arasında ters bir ilişki mevcuttur. Özellikle
asmaya kapasitesinin üzerinde yükleme yapıldığında sürgün gelişmesi zayıflayarak, ürünün kalitesi
düşmekte ve üzümlerin olgunlaşması da gecikiyor.
BUDAMA ŞEKİLLERİ
1.Baş Budamaları: Budama ünitelerindeki yıllık sürgünlerin bir göz üzerinden budanması işlemidir.
Amerikan asma anaçları ile soğuk yörelerde zayıf gelişen omcalarda uygulanır. Bu işleme kabaklama
da denilmektedir. 2.Kısa Budamalar: İki yaşlı dalın üzerinde bulunan bir yaşlı sürgün üzerinde 2-3 göz
bırakacak şekilde yapılan budamalardır. Kısa budamalar genel olarak, dip gözleri verimli çeşitlerde,
zayıf gelişen ancak genetik vasıf olarak iri salkım yapan çeşitlerde ve omcada kuvvetli sürgünler
oluşturmak veya omcayı yeniden şekillendirmek amacıyla yapılan gençleştirme budamalarında tercih
edilir. 3.Uzun Budamalar: Bu budama dip gözleri az verimli kuvvetli gelişen çeşitlerde
uygulanmaktadır. Bazı yörelerde Goble ve bazı terbiye şekillerinde uzun budama kullanılır. Çubuk
üzerinde 5-7 göz bırakılır. 4.Karışık Budamalar: Hem uzun (8 ve daha fazla), hem de kısa (2-3) gözlü
çubukların kullanıldığı budama şeklidir. Kısa bırakılan sürgüne yedek (ırgat), uzun bırakılan ürün
çubuğuna bayrak denir. Budamada bırakılan kısa çubuklar ertesi yılın yedek ve ürün çubuklarını
oluştururlar. İyi sürgün vermiş kısa çubukta gövdeye yakın olan sürgün yeniden ırgat, uçtaki sürgün
bayrak olarak bırakılır. Bu budama şekli kuvvetli gelişen verimli fakat dip gözleri genellikle verimsiz
çeşitlerde (özellikle Sultani Çekirdeksiz) uygulanır. Her uzun çubuğa bir kısa çubuk bırakmak idealidir.
Verim çağındaki asmalarda ırgat bırakmayı ihmal etmemeli en azından 2 uzun çubuğa bir kısa çubuk
bırakılmalıdır.
BUDAMAYI BİLENLER YAPMALI
Budamayı ehil kişiler yapmalıdır. Asmalar çeşidin gerektirdiği şekilde budanmalıdır. Asmalara
gereğinden fazla ürün yükü verilmemelidir. Budama zamanına dikkat edilmelidir. Budamada
bırakılacak ürün çubukları verimli çubuklardan seçilmelidir. Bırakılacak ürün çubukları sağlıklı ve pişkin
olmalıdır. Çok kalın ve ya çok ince çubuklar ile boğum araları çok dar ve ya çok geniş olan çubuklar
ürün çubuğu olarak bırakılmamalıdır. Ürün çubukları destek sistemi üzerinde dengeli bir şekilde
bağlanmalı, çubuklar tellere bağlanırken mümkün olduğunca üst üste ve sık sarılmamalıdır. Çubuklar
mümkün olduğunca en alt tele bağlanmalı, tele paralel kısım mümkün olduğunca uzun olmalıdır.
Sultani çekirdeksiz budamasında mümkünse her bayrağa bir yedek (ırgat) bırakılmalı, olmazsa en
azından 2 bayrağa 1 yedek bırakılmalıdır. Yedekler güneş gören iyi havalanan gövdeye yakın
bölgelerde bırakılmalıdır. 2 veya daha fazla yaşlı karakolların gövde teli hizasından kaçmasına izin
verilmemelidir. Budama yapılan asmada açılan yaralar nem girmemesi için ahşap koruyucu, aşı
macunu vs. ile kapatılmalıdır. Budamadan sonra asmalara tepeden tırnağa yüzde 4 lük bordo
bulamacı uygulanmalıdır. Sürgün ucu göze en az 1 cm uzaktan gözün ter tarafına meyilli şekilde
kesilmelidir. Budama artıkları mutlaka bağın arasından uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir. CÜNEYT
HASÇELİK
Yorumlar
Kalan Karakter: